Wczoraj (18 czerwca) w Muzeum Lubelskim na Zamku (Galeria Malarstwa Polskiego XVII-XIX w.) odbyła się konferencja „W 1949 r. Lublin stał się Częstochową”. Dyskusję prowadził Dyrektor Wydawnictwa „Gaudium” ks. dr Marek Szymański, a w panelu brali udział dr hab. Jacek Wołoszyn (IPN/KUL), Agnieszka Gieroba („Gość Niedzielny”) i Mariola Kaca‑Błasińska (Wydawnictwo „Gaudium”).
Goście opowiedzieli o sytuacji historycznej w 1949 roku oraz o gromadzeniu materiałów archiwalnych, relacjach świadków z wydarzeń cudu lubelskiego, a także pracy nad przygotowywana książką pod tytułem „Cud. W 1949 r. Lublin stał się Częstochową”.
Pan Jacek Wołoszyn opowiedział o stosunku władzy komunistycznej do Kościoła katolickiego. Podkreślił, że Kościół był dla Partii przeciwnikiem ideologicznym i politycznym. Komuniści chcieli podporządkować instytucję Kościoła, a jego wpływ zmarginalizować do indywidualnych praktyk religijnych zamkniętych w budynkach kościelnych. Głównym celem politycznym było ograniczenie roli kapłanów w życiu społecznym, a przede wszystkim ateizacja środowisk robotniczych i młodzieżowych – stąd pierwsze ataki skierowano na katolickie organizacje młodzieżowe. Rządzący postawili sobie za cel pokazanie, że młodzi ludzie porzucili wiarę na rzecz materializmu i scjentyzmu. Zaplanowano mocny atak propagandowy w Boże Ciało roku 1949. Uczniowie wszystkich szkół zostali wezwani na obowiązkowe zajęcia, a potem przymusowo wywieziono ich poza miasto pod różnymi pretekstami. Propaganda chciała następnie posłużyć się faktem nieobecności młodych ludzi w trakcie procesji Bożego Ciała, jako dowodem na porzucenie przez nich wiary i praktyk religijnych. Efekt był wprost przeciwny – wieczorem młodzież powracając do Lublina przemaszerowała we własnej procesji przez środek miasta, a biskup Zdzisław Goliński odprawił w katedrze specjalną Mszę Świętą dla nieobecnych w czasie porannych uroczystości. Młodzież wbrew zakusom komunistów wyraźnie pokazała przywiązanie do wiary.
Pani Agnieszka Gieroba opowiedziała o swoich rozmowach ze świadkami ówczesnych wydarzeń. W latach 90. przygotowywała pracę magisterską o cudzie lubelskim. Podkreśliła, że w trakcie prac dostęp do materiałów archiwalnych był trudny, a część dokumentów została oznaczona jako zniszczone (okazało się to nieprawdą), dlatego wiedzę o wydarzeniach z lipca 1949 roku czerpała z relacji uczestników. Ludzie, którzy przyznawali się do wiary w cud z katedry dotknęły represje m.in. więzienie. W trakcie uwięzienia strażnicy wyśmiewali ich i nazywali z pogardą „cudakami”. Ksiądz Dyrektor Marek Szymański podkreślił, że więziono wiernych na Zamku Lubelskim – w tym samym miejscu, gdzie po prawie 70 latach możemy zapowiadać w wolnej Polsce książkę o tamtych wydarzeniach.
Pani Mariola Kaca‑Błasińska, autorka przygotowywanej publikacji, przybliżyła gościom pracę nad książką. Mówiła , że pisanie o wydarzeniach sprzed prawie 70 lat to prawdziwe śledztwo: Dotarłam do wielu źródeł, które zostały uznane za zaginione czy przeznaczone do usunięcia. Mam nadzieję, że uda nam się dojść do archiwalnych zdjęć z tamtych dni. Prace nad książką wciąż trwają, wciąż odkrywam nowe szlaki i nowe kontakty. Autorka zakończyła konferencję zapowiedzią: Książka będzie poprowadzona do czasów współczesnych. Zaplanowany jest rozdział pt. "Cud lubelski w kulturze i przestrzeni publicznej". Pamięć i świadomość o tych wydarzeniach trwa w wielu miejscach. Niektóre informacje było dla mnie zaskoczeniem, myślę, że również Państwa miło zaskoczą.
Po panelu zabrali głos goście z widowni, m.in. Pan Antoni Szymoniuk siostrzeniec Heleny Rabczuk, która zginęła w niewyjaśnionych okolicznościach w 1949 roku i dzisiaj podejrzewa się, że mogła zostać zamordowana przez służby państwowe. Relację o młodej Helenie będzie można również odnaleźć w zapowiedzianej książce.
Serdecznie dziękujemy uczestnikom panelu oraz wszystkim gościom, którzy zaszczycili nas swoją obecnością. Cieszymy się z zainteresowania powstającą książką i zapraszamy do śledzenia informacji o powstającej publikacji – mogą Państwo dodać swój adres e-mailowy do newslettera Wydawnictwa, aby być na bieżąco z nowościami oraz wydarzeniami.
Zapraszamy równiez do obejrzenia galerii z wydarzenia.
